ءوز حابارىمىز. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 10-ايدىڭ 29-كۇنى تۇستەن كەيىن بەيجيڭدە حالىق سارايىندا جۇڭگوعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن فينلانديانىڭ زۇڭتۇڭى ستۋبپەن كەڭەس وتكىزدى.

مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 10-ايدىڭ 29-كۇنى تۇستەن كەيىن حالىق سارايىنىڭ سولتۇستىك زالىندا سالت وتكىزىپ، فينلانديا رەسپۋبليكاسىنىڭ زۇڭتۇڭى الەكساندر ستۋبتىڭ ەلىمىزگە مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەندىگىن قارسى الدى. 

تيان-انمىن الاڭىندا 21 رەت قۇرمەت ساليۋتى اتىلدى.

ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ حانىمى پىڭ لييۋان، ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، ورتالىق سىرتقى ىستەر قىزمەت كوميتەتى كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ۋاڭ ي قاتارلىلار قارسى الۋ سالتىنا قاتىناستى.

ستۋبپەن بىرگە جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەندەردەن زۇڭتۇڭنىڭ حانىمى، ورتا جانە كليمات وزگەرىسى مينيسترى، ەگىن-ورمان شارۋاشىلىعى مينيسترى قاتارلىلار بار.

اسكەري وركەستر ەكى ەلدىڭ مەملەكەت ءانىن ورىندادى.

ستۋب شي جينپيڭنىڭ سەرىك بولۋىندا جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ قۇرمەت قاراۋىلىن كوزدەن كەشىردى.

ەكى ەل باسشىلارى پارات مىنبەسىنە قايتىپ كەلىپ قۇرمەت قاراۋىلىنىڭ سالتانات سابىن كوردى.

ستۋب شي جينپيڭنىڭ ۇسىنىسىمەن ەلىمىزدە مەملەكەتتىك ساپاردا بولدى.

قارسى الۋ سالتىنان كەيىن، ءتوراعا شي جينپيڭ ستۋب زۇڭتۇڭمەن كەڭەس وتكىزدى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: فينلانديا جاڭا جۇڭگومەن ەڭ ەرتە ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقان باتىس ەلدەرىنىڭ ءبىرى، سونداي-اق جۇڭگومەن ۇكىمەت ارالىق ساۋدا كەلىسىمىن تۇڭعىش رەت جاساسقان باتىس ەلى. ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقاننان بەرى، جۇڭگو مەن فينلانديا باستان-اياق تاتۋ-ءتاتتى ءوتىپ، ءبىر-بىرىنە قۇرمەت ەتىپ، ءبىر-بىرىنە سەنىم ارتىپ، ەلدەر اراسىنداعى تاريح، مادەنيەت، ءتۇزىم ايىرماشىلىعىنان اسىپ ءتۇسىپ، تەڭ تۇرعىدا بارىس كەلىس جاساۋدىڭ ۇلگىسىن ورناتتى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: قازىر دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان وزگەرىس جەدەلدەپ، ادامزات قوعامى ءدوپ كەلگەن حاۋىپ قاتەرلەر مەن سىن سايىستار كوبەيۋدە. وسىنداي جاعدايدا جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ بولاشاققا بەت العان جاڭاشا سەلبەستىك-سەرىكتەستىك قاتىناسى ەرەكشە قۇندى ءارى بارىنشا قاستەرلەۋگە جانە ساۋلەلەندىرۋگە تاتيدى. جۇڭگو فينلانديامەن بىرگە ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، دوستىق ءداستۇردى ساۋلەلەندىرىپ، جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ بولاشاقتى بەتكە العان جاڭاشا سەلبەستىك-سەرىكتەستىك قاتىناسىن ونان ارى ىلگەرىلەتىپ، ەكى ەلدى جانە ەكى ەل حالقىن اناعۇرلىم ويداعىداي باقىتقا كەنەلتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنا تىڭ ۇلەس قوسۋدى قالايدى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو-فينلانديا قاتىناسىنىڭ ۇزاق ۋاقىت اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىنىڭ ەڭ ماڭىزدى سەبەبى ەكى ەلدىڭ باستان-اياق ءوزارا قۇرمەت ەتۋگە، تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساۋعا تاباندى بولىپ، ءبىر-ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسى مەن ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان كەلەلى ىستەرىنە كوڭىل بولۋىندە. جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ ناقتى سەلبەستىگى ەرتە باستالعان، تابىسى مول، كومەسكى كۇشى زور. تاياۋدا اشىلعان جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 20-كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە رەفورمانى ونان ارى جالپى بەتتىك تەرەڭدەتۋ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندە جۇيەلى ورنالاستىرۋ جاسالدى، بۇل جۇڭگومەن فينلانديانىڭ سەلبەستىگىنە، سونداي-اق دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋىنا جاڭا قوزعاۋشى كۇش، جاڭا وراي اكەلەدى.

شي جينپيڭ مىنالاردى باسا دارىپتەدى: فينلانديا جاقتىڭ جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ اياق الىسىنا بەلسەنە ات سالىسىپ، جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋ، ينفورماتسيا تەحنيكاسى، سيفرلى ەكونوميكا، جاساندى زەيىن، جاڭا ەنەرگيا سياقتى جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالار سەلبەستىگىن كەڭەيتىپ، جاڭا داۋىردەگى ەكى ەلدىڭ ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىگىنىڭ جاڭا جاعدايىن جاراتۋىن قارسى الامىز. جۇڭگو فينلانديامەن گۋمانيتارلىق اۋىس-كۇيىستى ونان ارى قويۋلاتۋدى قالايدى، فينلانديانى ءبىر جاقتى ۆيزاسىز قاتىناۋ ساياساتى كولەمىنە ەنگىزۋدى بەلگىلەيدى، ءتىپتى دە كوپ فينلانديالىق دوستاردىڭ جۇڭگوعا كەلىپ ساۋدا جاساۋىن، ساياحاتتاۋىن، وقۋىن قارسى الادى. 

شي جينپيڭ بىلاي دەدى: جۇڭگو مەن فينلانديا ەكى ەل بەيبىتشىلىكتى سۇيەدى، ەكەۋى دە كوپ جاقتىلىقتى جانە ەركىن ساۋدانى دارىپتەيدى. جۇڭگو فينلانديامەن كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ، ورگانيزمدەردىڭ الۋان تۇرلىلىگىن قورعاۋ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ باياندى دامۋى، جاساندى زەيىن سالاسىن جونگە سالۋ سياقتى ماسەلەلەر جونىندەگى پىكىرلەسۋ مەن سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىن قول ۇستاسا قورعاپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ تەڭ، ءتارتىپتى، كوپ ۇيەكتەنگەن، جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى ەكونوميكانىڭ جەرشارلانۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايدى. كەلەر جىلى جۇڭگونىڭ ەۆروپا وداعىمەن ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 50 جىلدىعى، فينلانديا جاقتىڭ جۇڭگو-ەۆروپا قاتىناسىنىڭ اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە ۇزدىكسىز بەلسەندى رول اتقارىپ، جۇڭگو-فينلانديا قاتىناسىنىڭ، جۇڭگو-ەۆروپا قاتىناسىنىڭ ءبىرىن-ءبىرى جەبەۋىن، بىرگە دامۋىن جۇزەگە اسىرۋىن ءۇمىت ەتەمىن.

ستۋب بىلاي دەدى: زۇڭتۇڭ بولىپ سايلانىپ كوپ وتپەي جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەنىمە، اراعا 14 جىل سالىپ ءتوراعا شي جينپيڭمەن تاعى كەزدەسكەنىمە توتەنشە قۋانىشتىمىن. سودان بەرى دۇنيە ءجۇزى جاعدايىندا اسا زور وزگەرىستەر تۋىلدى. جۇڭگو ادامدى تاڭ قالدىراتىن دامۋ جەتىستىكتەرىنە قول جەتكىزدى. ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقان 74 جىلدان بەرى، فينلانديا مەن جۇڭگو باستان-اياق ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، شىنايى مامىلە جاساپ، تەڭ تۇرعىدا پىكىرلەسىپ كەلەدى، ەكى جاقتى قاتىناس تاماشا دامۋدى ساقتاپ، سەلبەستىك سالاسى ۇزدىكسىز كەڭەيىپ، سۇبەلى تابىستار قولعا كەلدى. فينلانديا جاق ءبىر جۇڭگو پرينسيبىنە تاباندى بولادى، جۇڭگو جاقپەن كەلەر جىلى ديپلوماتيالىق قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 75 جىلدىعىن بىرگە ويداعىداي قۇتتىقتاپ، جوعارى جىكتەگىلەردىڭ بارىس كەلىسىن جيىلەتىپ، گۋمانيتارلىق اۋىس-كۇيىستى كەڭەيتىپ، ەكونوميكا-ساۋدا، جاسىل ەنەرگيا، باياندى دامۋ سياقتى سالالارداعى ناقتى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋدى قالايدى. فينلانديا جاق جۇڭگو جاقتىڭ حالىقارالىق قاتىناستا ۇلكەن-كىشى ەلدەردىڭ تۇگەلدەي تەپە-تەڭدىگىنە تاباندى بولعاندىعىن القايدى، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ قازىرگى دۇنيە جۇزىندەگى ءتۇرلى الەمدىك سىن سايىستاردى شەشۋ ءۇشىن العا قويعان كەلەلى دارىپتەمەلەرى مەن تانىمدارىن القايدى، جۇڭگونىڭ حالىقارالىق ىستەردەگى ماڭىزدى ىقپالىنا، سونداي-اق ورنىقتى دا سىندارلى رول اتقارعاندىعىنا ءمان بەرەدى. جۇڭگومەن كوپ جاقتى بايلانىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىن جەبەۋگە ۇلەس قوسۋدى قالايدى. ەۆروپا مەن جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسى ءوزارا بايلانىسقان، «قارىم-قاتىناستى ءۇزۋ»، «جاڭا قىرعي قاباقتىق سوعىس» ءارقانداي ءبىر جاقتىڭ مۇددەسىنە ۇيلەسپەيدى. فينلانديا جاق ەۆروپا-جۇڭگو قاتىناسىنىڭ ءساتتى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە بەلسەندى رول اتقارۋدى قالايدى.

ەكى جاق ۋكراينا داعدارىسى جانە پالەستين-يزرايل قاقتىعىسى قاتارلى ماسەلەلەردە ىشكەرلەي پىكىر الماستىردى. شي جينپيڭ جۇڭگونىڭ پرينسيپتىك مايدانىن بايىمداپ، فينلانديانى قامتىعان قاتىستى جاقتارمەن بىرگە قۇلشىنىپ، داعدارىستى بەيبىت جولمەن شەشۋدى ىلگەرىلەتۋدە ۇزدىكسىز بەلسەندى رول اتقارۋدى قالايتىندىعىن ءبىلدىردى.

كەڭەستەن كەيىن، ەكى ەل باسشىلارى وقۋ-اعارتۋ، سۋ يگىلىگى، ورتانى قورعاۋ، اينالمالى ەكونوميكا، اۋىل شارۋاشىلىق، ازىق-تۇلىك ونىمدەرى سياقتى سالالارداعى كوپتەگەن ەكى جاقتى سەلبەستىك قۇجاتتارىنا قول قويۋعا بىرگە كۋا بولدى.

ەكى جاق «جۇڭگو مەن فينلانديانىڭ بولاشاققا بەت العان جاڭاشا سەلبەستىك-سەرىكتەستىك قاتىناسىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى بىرلەسپە قىزمەت جوسپارىنىڭ (2025-جىلدان 2029-جىلعا دەيىنگى)» نۇسقاسىن جاريالادى. سول كۇنى كەشتە شي جينپيڭ مەن پىڭ لييۋان حالىق سارايىنىڭ التىن ءتۇستى زالىندا ستۋب پەن حانىمىنا ارناپ قارسى الۋ قوناعاسىن بەردى.

ۋاڭ ي جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى.