تۋ حانىمنان ۇعىسۋعا قاراعاندا، ونىڭ جۇرەك اۋرۋى بار بولىپ، الدا- جالدا اۋرۋى ۇستاي قالسا ىستەتەمىن دەپ «اجالدان الىپ قالاتىن» وسى بىر ءدارىسىن قايدا جۇرسەدە جاىنان تاستاماي الىپ جۇرەتىن؛ وڭىنا ايلانعاندا سول كۇنى ساياحات رايونى باسقارماسىندا كەزەكشىلىك ىستەپ وتىرعان ليۋجيە الدىنالا دايىنداپ قويعان تەز ءونىمدى جۇرەك ءدارىسىن قولىنا ۇستاتقاندا، ونىڭ جانى جاي تابادى.

    تەز ءونىمدى جۇرەك ءدارىسى: نەگىزىنەن ايدارشا قىزىل تامىردىڭ قاتايۋىنان بولاتىن جۇرەك اۋرۋى مەن جۇرەك شانشۋىنا شىيپا بولاتىن ءدارى.

    ايدارشا قىزىل تامىردىڭ قاتايۋىنان بولاتىن جۇرەك اۋرۋى بارلار جونىنەن الىپ ايتقاندا، شۇعىل جاعدايدا ىستەتۋ ءۇشىن ۇنەمى قالتالارىنا سالىپ تاستاماي الىپ جۇرەتىن «قالتاداعى جان ساقتاعىش ءدارى» دەگەن ات العان بۇل ءدارى ونشا بەيتانىس بولماسا كەرەك، بۇل ءدارى ايدارشا قىزىل تامىردىڭ قاتايۋىنان بولاتىن جۇرەك اۋرۋى مەن جۇرەك شانشۋى بارلاردى اجالدان الىپ قالاتىن ءدارى ەسەپتەلەدى.

    12-كەزەكتى اقاۋسىز جۇڭگو تەڭ دارەجەلىلەس تالقى مىنبەسىندەگى «جۇڭگوشا دارىلەردى سالىستىرىپ باعالاۋ» دا تەز ءونىمدى جۇرەك ءدارىسى جۇرەك شانشۋىن ەمدەتىن تاماشا ءدارى دەپ بەكىتىلگەن.

    تەز ءونىمدى جۇرەك ءدارىسى كامفارا سىندى ورگانىيكالىق قوسىندى مەن سىچۋان كۇمبەزى (川穹) سىندى ەكى ءتۇرلى قۇرامنان قۇرالادى، كامفارا كەرمەك ءدامدى جۇڭگوشا ءدارى بولىپ، اۋرۋدى باسۋ رولىنا يە، سونىمەن بىرگە ونىڭ حوش ءىيىسى سارايىڭىزدى اشادى؛ ال سىچۋان كۇمبەزى دە اۋرۋدى باساتىن ءدارى بولىپ، قان ايلانىسىن مەن تىنىس الۋدى جاقسارتادى.

    تەز ءونىمدى جۇرەك ءدارىسىن ىشكەننەن كەيىن اۋرۋدى باسۋمەن بىرگە جانىڭىز جاي تابادى . بۇل ءدارى ايدارشا تامىرداعى قان ايلانىسىن تەزدەتىپ، جۇرەك شانشىۋىن باسەڭدەتەدى، كوبىندە تىنىس تارىلىپ، قان ۇيۋدان بولاتىن ايدارشا قىزىل تامىردىڭ قاتايۋىنان بولاتىن جۇرەك اۋرۋى مەن جۇرەك شانشۋىن ەمدەۋگە ىستەتىلەدى.

    ادەتتە جۇرەك اۋرۋى قوزعالعاندا بۇل ءدارىدەن 4 -6 تالدان كۇنىنە 3 ۋاق ىشسە بولادى، الايدا شۇعىل جاعدايدا ءتىل استىنا 10 -15 تالدان سالىپ سورىپ ىشكەندە ەمدىك رولى ءتىپتى دە كورنەكتى بولادى.

    قالىپتى جاعدايدا تەز ءونىمدى جۇرەك دارىسىنىڭ كۇشكە يە مەرزىم شەگى ءبىر جىل بولادى، ەگەردە دارىنىڭ رەڭى وزگەرىپ ەزىلىپ كەتسە نەمەسە تۇتقىرلانسا، دەر كەزىندە جاڭاسىنا اۋىستىرىپ، شىيپالىق رولىنىڭ جويىلۋىنان ساقتانۋ كەرەك.

    كوپتەگەن ادامدار تەز ءونىمدى جۇرەك ءدارىسىن اجالدان الىپ قالاتىن ءدارى دەپ ەسەپەيدى، الايدا بارلىق جۇرەك اۋرۋلارىن بۇل دارىمەن قۇتققارىپ قالۋعا كەلمەيدى، تەك ايدارشا قىزىل تامىردىڭ قاتايۋىنان بولاتىن جۇرەك اۋرۋى مەن جۇرەك شانشۋى شۇعىل ۇستاعاندا دەرەۋ ىشكەندە عانا شىيپاسى بولادى.

    جۇرەك اۋرۋى بار ناۋقاستىڭ قان قىسىمى تومەن بولسا، ەڭ ءابزالى بۇل ءدارىنى ىشپەگەنى ءجون، سەبەبى، ونىڭ قان قىسىمدى تومەندەتۋ رولى بولاتىندىقتان، ناۋقاس ادام ىشكەننەن كەيىن باسى ايلانىپ، كوزى قاراۋىتۋ ءجايىتى كورىلەدى.

    بۇدان سىرت، ماماندار مىنانى ەسكەرتەدى: تەز ءونىمدى جۇرەك دارىسىنىڭ قۇرامىندا كامفارا سىندى ورگانىيكالىق قوسىندى بولاتىندىقتان، ۇزاق ۋاقىت ىشكەندە جۇرەك قىزمەتىن السىرەتىپ جىبەرۋى مۇمكىن، سوندىقتان جۇرەك اۋرۋىنان ساقتانۋدا بۇل ءدارىنى ىشۋگە بولاتىن-بولمايتىندىعى جونىندە شىيپاگەردەن كەڭەس الۋ قاجەت.

    ءامالياتتا، جۇرەك شانشۋى قوزعالعاندا الدىمەن ىشەتىن ءدارى تەز ءونىمدى جۇرەك ءدارىسى بولماستان، قايتا ازوت قىشقىلدى گليتسەرين بولىپ ەسەپتەلەدى.

    جۇرەك شاشۋى قوزعالعاندا الدىمەن، ازوت قىشقىلدى گليتسەرين ءدارىسىن ءىشۋ كەرەك.

    جۇرەك شانشۋى شۇعىل قوزعالعاندا ىستەتىلەتىن ەڭ ءونىمدى ءدارى- ازوت قىشقىلدى گليتسەرين كەزەكتە كلينيكادا كەڭىنەن قولدانىلۋدا. بۇل ءدارى قان تامىردى كەڭەيتىپ، قاننىڭ كەرى اعۋىن ازايتىپ، جۇرەك قىزمەتىنە تۇسەتىن سالماقتى جەڭىلدەتەدى، قالجىراۋ، ايدارشا تامىردىڭ ءتۇيىلۋى تەكتەس سەبەپتەردەن بولاتىن جۇرەك شانشۋىن باسەڭدەتەدى.

    ازوت قىشقىلدى گليتسەرين بۇركەتىن جانە تابلەتكا تۇرىندە بولادى، الدىنعىسىنىڭ شىيپالىق ءونىمى ءتىپتى تەز بولىپ، ىستەتكەن كەزدە ءتىل استىنداعى جابىسقاق پەردەگە تۋرالاپ بۇركۋ قاجەت؛ ال تابلەتكا تۇرىندەگى ازوت قىشقىلدى گليتسەريندى تىلدىڭ استىنا باسىپ سورىپ ىشكەندە 1 -3 مينوتتا ءونىمىن كورۋگە بولادى.

    ازوت قىشقىلدى گليتسەريندى تىلدىڭ استىنا سالىپ سورىپ ىشكەندە، دەنەگە سىمىرىلۋ مولشەرى ٪80 اينالاسىندا بولادى، ەگەردە جۇرەك شانشۋى 5 مينوتقا دەيىن باسىلماسا، جالعاستى ءىشۋ، الايدا اۋرۋ جاعدايى اسقىنىپ باسىلماسا، دەر كەزىندە شىيپاحاناعا بارىپ ەمدەلۋ كەرەك.

    ازوت قىشقىلدى گليتسەريندى ىشكەن كەزدە قان قىسىمىنداعى وزگەرىسكە باسا نازار اۋدارعان ءجون، بۇل تۋرالى ماماندار مىنانى ەسكەرتەدى: ەگەردە وسى ءدارىنى ىشكەننەن كەيىن باسى ايلانۋ، جۇرەگى قوبالجۋ، دارمەنسىزدەنۋ تەكتەس بەلگىلەر كورىلىپ 10 مينۋتقا دەيىن باسىلماسا، دەرەۋ شىيپاحاناعا بارىپ ەم قابىلداۋ قاجەت.

    ازوت قىشقىلدى گليتسەريندى كۇن نۇرى تۇسپەيتىن ورىندا ساقتاعان ءجون، بۇل دارىنىڭ پەشەتى اشىلعاننان كەيىنگى كۇشكە يە مەرزىمى 3 ايدان جارىم جىلعا دەيىن بولادى، ەگەردە وسى ۋاقتان اسىپ كەتسە، ءسوزسىز دەر كەزىندە جاڭاسىنا اۋىستىرىپ، ونىمدىلىگىنە كەپىلدىك ەتۋ قاجەت.

    جۇرەك اۋرۋلارىن ەمدەيتىن دارىلەردىڭ ىشىندە اسپيرين ماڭىزدى شىيپالىق رولعا يە ءدارى بولىپ ەسەپتەلەدى.

    دەنەسىنەن قان شىعۋ نىسايى بار ناۋقاستاردىڭ اسپيريندى ىشۋىنە بولمايدى.

    اسپيرين قان تاباقشاسىنىڭ جىيىرىلۋىن تەجەپ، جۇرەك بۇلشىق ەتى شۇعىل ءتۇيىلۋ ناۋقاسىنا شالدىققانداردى اجالدان الىپ قالاتىن ءدارى بولىپ تابىلادى. جۇرەك بۇلشىق ەتى شۇعىل ءتۇيىلۋ ناۋقاسى قوزعالداندا، قان ۇيىعى قالىپتاسۋىنىڭ الدىن الاتىنداي مولشەردەگى اسپيريندى ءىشۋ، ءدارىنىڭ ءتىپتى دە تەز ءونىم بەرۋى ءۇشىن، تابلەتكانى شايناپ ەزىپ العاننان كەيىن جۇتۋ كەرەك.

    ايدارشا قىزىل تامىردىڭ قاتايۋىنان بولاتىن جۇرەك اۋرۋىنا شالدىققاندىعى انىق بولسا نەمەسە شەتكى ارتەريا وسىگى قاتايۋ ناۋقاسىنا شالدىققان دەپ دياگنوز قويىلعان ناۋقاستار، شىيپاگەردىڭ جەتەكشىلىگىندە 100 ميلليگرام اسپيرندى كۇنىنە ءبىر رەتتەن، تاماقتىڭ الدىندا جارىم ساعات بۇرىن ۇزبەي ءىشىپ تۇرۋى كەرەك.

    الايدا، اسپيريندى كەز كەلگەن ادامداردىىڭ، اسىرەسە دەنەسىنىڭ ءمالىم ورنىنان قان شىعۋ نىسايى بارلاردىڭ قالاعانىنشا ىشە بەرۋىنە بولمايدى، ايتالىق: ءتىس تۇبىنەن ۇنەمى قان شىعاتىندار نەمەسە قاناعىش اۋرۋى تەكتەس قان اۋرۋى بارلار اسپيريندى ىشپەگەنى ءجون.

    شۇعىل قۇتقارۋعا ىستەتىلەتىن دارىلەردى دۇرىس پايدالانعاندا عانا، جۇرەك اۋرۋلارى جەدەل ۇستاعاندا اجالدان امان قالۋعا بولادى.

ساۋان قالالىق قوعام حاۋىپسىزدىك مەكەمەسى