ۋسارىمساق. جۋىقتاعى جىلداردان بەرگى زەرتتەۋلەر مەن كلينيكالىق تاجىريبەلەردەن ۋسارىمساقتىڭ قان پلاستينكاسىنىڭ ۇيۋىنىڭ الدىن الۋ، قاننىڭ قويىلۋىن تومەندەتۋ جانە قان تامىردى كەڭەيتۋ رولى بار بولىپ، ميعا قان قۇيىلۋدىڭ الدىن الاتىندىعىن بايقاعان. ويتكەنى ۋسارىمساقتىڭ قۇرامىندا اللين مەن اللينازا بولاتىندىقتان، ولار اۋامەن جاناسۋ ارقىلى الليتسيندى قالىپتاستىرىپ، جوعارىداعىداي رول اتقارادى ەكەن. الايدا، ول ىستىققا كەزدەسكەندە ومىرشەڭدىگىنەن تەز ايىرىلاتىندىقتان، ۋسارىمساقتى شيكىدەي جەۋدىڭ ءونىمى پىسىرىپ جەگەنگە قاراعاندا جاقسى بولادى. مۇندا ۋسارىمساقتى ۇساقتاپ تۋراپ، 10 دا 15 مينۋت تۇرعىزىپ، اللين مەن اللينا اۋادا قوسىلىپ، الليتسين قالىپتاستىرعاننان كەيىن بارىپ تۇتىنعان ءجون. جايشىلىقتا ۋسارىمساق قوسىلعان سالقىن تۋرامىشتاردى نەمەسە تۇشپارا جەگەندە سىركە سۋى جانە وعان كۇنجۇت مايى ارالاستىرىلعان جانشىلعان ۋسارىمساقتى قوسىپ جەۋگە بولادى. ءار ۋاق تاماقتا 3 تال ۋسارىمساق جەپ، 3 اي جالعاستىرسا ونىمدىلىگى كورنەكتى بولادى. ەگەر شيكى ۋسارىمساق اشتى بولسا، سىركە سۋىنا شىلانعان ۋسارىمساقتى جەسە دە بولادى.

    قىزىل كەندىر تامىرىنىڭ ۇنتاعى. قىزىل كەندىر تامىرىنىڭ قۇرامىندا فلاۆون تەكتەس زاتتار بار بولىپ، مي قان تامىرىن كەڭەيتىپ، ميدىڭ قان اينالىسىن جاقسارتادى. قىزىل كەندىر تامىرىن كەپتىرىپ، ۇنتاقتاپ جانشىپ، ءار كۇنى تاڭەرتەڭ 50 گرامىن قايناتىپ توساپ دايىنداۋ نەمەسە قىزىل كەندىر تامىرىنان 150 گرام جانە جاتاعان كۇرىشتەن 100 گرام قوسىپ قايناتىپ ( الدىمەن قىزىل كەندىر تامىرىن قايناتىپ، تامىردى ءسۇزىپ تاستاپ، سۋىنا جاتاعان كۇرىشتى قايناتۋ كەرەك ) سورپاسىن ءىشىپ، 3 اي پايدالانسا ونىمدىلىگى جاقسى بولادى.

    قاراعاي قىلقانى. ەڭ جاڭا زەرتتەۋ ناتيجەسى قاراعاي جاپىراعىنىڭ قۇرامىنداعى فلاۆون تەكتەس زاتتار انتيوكسيگەندىك رول اتقارىپ، قان پلاستينكاسىنىڭ ۇيۋىنىڭ الدىن الىپ، مايدىڭ توتىعۋىن ازايتىپ، تەگىس سالالى بۇلشىق ەت كلەتكاسىنىڭ قالىڭداۋىن تەجەپ، ارتەريانىڭ قويمالجىڭدانىپ قاتايۋى مەن قان ۇيىعىنىڭ قالىپتاسۋىنىڭ الدىن الادى. ءار كۇنى 10 دا 20 گرام قاراعايدىڭ جاس جاپىراعىن قۋىرىپ جەسە نەمەسە قاراعاي جاپىراعىن كولەڭكەدە كەپتىرىپ، ءار جولى 10 گرامىن شاي ورنىندا قايناق سۋعا بىقتىرىپ، جارىم جىل تۇتىنسا بولادى.

    بانان. بانان ىشەكتى مايدالاپ، ءىش قاتۋدىڭ الدىن الاتىندىقتان، ۇلكەن دارەتكە وتىرۋداعى كۇشەنۋدەن بولاتىن ميعا قان قۇيىلۋدىڭ الدىن الادى. ءار كۇنى 4 تال بانان جەسە ارتەريانىڭ قاتايۋىنىڭ الدىن الىپ، قان قىسىمدى تومەندەتىپ، ميعا قان قۇيىلۋدىڭ الدىن الادى.

    مۇنان تىس، جاپىراق قىشقىلىن تولىقتاۋعا كوڭىل ءبولۋ كەرەك. جاپىراق قىشقىل مول ازىقتىقتاردان جاپىراقتى كوكونىستەر مەن سويا بۇرشاق سياقتىلار بار. زەرتتەۋلەر ميعا قان قۇيىلۋدىڭ قاننىڭ قۇرامىنداعى گوموسيستەيننىڭ مولشەرىمەن تىكە قاتىستى ەكەندىگىن بايقادى. ءار كۇنى 5 ميلليگرام جاپىراق قىشقىلىن تولىقتاسا، قانداعى ارتىق گوموسيستەيندى دەنەگە پايدالى مەتيونينعا اينالدىرادى. ءار كۇنى 500 گرام جاپىراقتى كوكونىس جەسە نەمەسە 400 ميلليليتر بۇرشاق شىرىنى مەن اپەلسين شىرىنىن ىشسە، قاجەتتى جاپىراق قىشقىلىن تولىقتاۋعا بولادى.

    دەنە شىنىقتىرۋ ارقىلى ميعا قان قۇيىلۋدىڭ حاۋپىن ازايتۋعا بولادى. ادەتتەگى جاعدايدا اپتاسىنا 5 كۇن، ءار كۇنى 30 دا 45 مينۋت دەنە شىنىقتىرۋ، ماسەلەن، باياۋ جۇگىرۋ، ۆەلوسيپەد ءمىنۋ سياقتىلارمەن شۇعىلدانۋعا بولادى. مۇنان تىس، اراقتى ارتىق ىشۋگە بولمايدى، ەرلەر ءار كۇنى 25 گرامنان، ال ايەلدەر وسىنىڭ تەڭ جارتىسىنان ارتىق سپيريت سىمىرۋىنە بولمايدى.

اۋدارعان: احات سانياز ۇلى
تارباعاتاي گازەتى اۋدارما-رەداكسيا ءبولىمى