ءوز حابارىمىز. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 5-ايدىڭ 26-كۇنى تۇستەن كەيىن حالىق سارايىندا جۇڭگوعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن كونگو كيمشاسانىڭ زۇڭتۇڭى زيسەكيديمەن كەڭەس وتكىزدى. ەكى ەل باسشىلارى ەكى ەلدىڭ سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قاتىناسىن جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قاتىناسقا كوتەرەتىندىگىن جاريالادى. 

 

 شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو مەن كونگو كيمشاسا ۇلت ازاتتىق قوزعالىسى مەن وتارشىلدىق شاپقىنشىلىققا قارسى تۇرۋدىڭ تاريحي ۇدەرىسىندە تەرەڭ ءداستۇرلى دوستىق ورناتتى، كەڭ كولەمدى ورتاقتىقتا يە، تىزە قوسا العا باساتىن ستراتەگيالىق سەرىكتەر. تاياۋ جىلداردان بەرى، ەكى جاقتىڭ ءار سالاداعى سەلبەستىگى سۇبەلى تابىستارعا قول جەتكىزدى، جۇڭگو ءۇرتىس كوپ جىل كونگو كيمشاسانىڭ ەڭ ۇلكەن ساۋدا سەرىگىنە جانە ەڭ ۇلكەن شەتەل قارجىسى قاينارى ەلىنە اينالدى، ەكى جاق تىعىز مۇددە ورتاق تۇلعاسى مەن تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇردى. جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ تابىستى تاجىريبەلەرى دامۋ جولىنداعى ەلدەردىڭ ءوز ەلىنىڭ جاعدايىنا ۇيلەسەتىن وسىزامانداندىرۋ جولىن قاراستىرۋعا ۇقىقتى ەكەندىگىن ءارى قابىلەتى جەتەتىندىگىن ايگىلەدى. جۇڭگو كونگو كيمشاسامەن دامۋ ستراتەگياسىن ۇشتاستىرۋدى كۇشەيتىپ، دامۋ، گۇلدەنۋ جولىندا ءوزارا قولداۋ كورسەتىپ، سەلبەستىكتى بىرگە جوسپارلاپ، دامۋدى بىرگە جەبەپ، ورتاق العا باسۋدى قالايدى. جۇڭگونىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ كونگو كيمشاساعا اناعۇرلىم كوپ سەلبەستىك ورايىن جانە اناعۇرلىم كەڭ بازار ازىرلەپ، ەكى جاقتى قاتىناستىڭ اناعۇرلىم دامۋىن ىلگەرىلەتەتىندىگىنە سەنەمىن. 

 

 شي جينپيڭ بىلاي اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو كونگو كيمشاسانىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنا بۇرىنعىداي كومەكتەسىپ، كونگو كيمشاسانىڭ ونەركاسىپتەندىرۋ ستراتەگياسىن قولداپ، ەنەرگيا، كەن ونىمدەرى، اۋىل شارۋاشىلىعى، نەگىزدىك قۇرىلعى، جاساۋ كاسىبى سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، سيفرلى ەكونوميكا، وقۋ-اعارتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ سياقتى سالالارداعى سەلبەستىك كومەسكى كۇشىن ىشكەرىلەي اشۋدى قالايدى. كونگو كيمشاساعا اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيك ماماندار گرۋپپاسىن جىبەرۋدى قالايدى. كونگو كيمشاسانىڭ جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ كونگو كيمشاساعا بارىپ قارجى قوسىپ شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋىنە ساياساتتىق قولداۋ كورسەتۋىن جانە قىزمەت وتەۋىنە قولايلىلىق جاراتۋىن ءۇمىت ەتەمىن. جۇڭگو كوپ جاقتى ىستەردە كونگو كيمشاسامەن سايكەسۋدى جانە سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتى بىرگە امالياتتا ايگىلەپ، حالىقارالىق ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى قورعاۋدى قالايدى.

 

 شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو __ دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ءىرى وركەندەپ كەلە جاتقان ەل، افريكا __ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەر ەڭ شوعىرلانعان قۇرىلىق، جۇڭگو مەن افريكا ەجەلدەن تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا. كەزەكتەگى حالىقارالىق جاعدايدا جۇڭگو مەن افريكا ىنتىماقتى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋدى بۇرىنعى ءارقانداي كەزدەگىدەن دە اناعۇرلىم قاجەت ەتىپ وتىر. ەكى جاق حالىقارالىق قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىن ساۋلەلەندىرۋگە تاباندى بولىپ، ءارقانداي فورماداعى زورەكەرلىك پەن وكتەمدىك ساياسيعا قارسى تۇرۋى، باسقا ەلدەردىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋگە قارسى تۇرۋى، وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ورتاق مۇددەسىن قورعاۋى كەرەك. جۇڭگو افريكانىڭ دەربەس، ءوز-وزىنە قوجايىن بولۋ سىندى دامۋ جولىمەن ءجۇرۋىن باتىل قولدايدى، افريكانىڭ دۇنيە ءجۇزىنىڭ ساياسي، ەكونوميكا، وركەنيەتىنىڭ ماڭىزدى تۇيىنىنە اينالۋىن باتىل قولدايدى، ءوزىنىڭ جاڭا دامۋى ارقىلى افريكا ەلدەرىنە جاڭا وراي جاراتىپ، افريكاداعى باۋىرلاستارمەن بىرگە جۇڭگو-افريكا سەلبەستىك تالقىسى داكار ءماجىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋدى ىلگەرىلەتىپ، افريكانىڭ باياندى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋىن قولداپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو-افريكا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قول ۇستاسا قۇرۋدى قالايدى. 

 

 زيسەكيدي بىلاي دەدى: مەن كونگو كيمشاسا حالقى اتىنان جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 20-قۇرىلتايى مەن جۇڭگونىڭ مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىسىنىڭ ءساتتى اشىلعاندىعىن تاعى دا قىزۋ قۇتتىقتايمىن، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى جانە جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى بولىپ جالعاستى سايلانعانىن تاعى دا شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن، جۇڭگونىڭ ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ باسشىلىعىندا جاڭا داۋىردە قول جەتكىزگەن وراسان زور دامۋ تابىستارىن قىزۋ قۇتتىقتايمىن، جۇڭگونىڭ ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن، ءسوز جوق، جۇزەگە اسىراتىندىعىنا سەنەمىن. جارىم عاسىردان بەرى، كونگو كيمشاسا مەن جۇڭگونىڭ دوستىق سەلبەستىگى ۋاقىتتىڭ سىنىنان ءوتىپ، مول تابىستارعا قول جەتكىزدى، بۇل ەكى جاقتىڭ بىرگە قاستەرلەۋىنە تاتيدى، جۇڭگونىڭ ۇزاق ۋاقىتتان بەرى كونگو كيمشاسانىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنا كەلەلى كومەك بەرگەندىگىنە جانە قىمباتتى قولداۋ كورسەتكەندىگىنە العىس ايتامىن. كونگو كيمشاسا ءبىر جۇڭگو ساياساتىن باتىل اتقارادى، جۇڭگونىڭ مەملەكەتتى بىرلىككە كەلتىرۋ قۇلشىنىسىن باتىل قولدايدى. كونگو كيمشاسا جۇڭگومەن بىرگە ەكونوميكا-ساۋدا، بايلىق، نەگىزدىك قۇرىلعى، ەمدەۋ-دەنساۋلىق ساقتاۋ سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، كونگو كيمشاسا مەن جۇڭگونىڭ جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قاتىناسىنىڭ مازمۇنىن بايىتىپ، كەمەلدى دە ورنىقتى جانە باستامالىق سيپاتقا يە كونگو كيمشاسا-جۇڭگو قاتىناسىن قۇرىپ، ەكى ەل حالقىنا باقىت جاراتۋدى قالايدى. 

 

 كەڭەستەن كەيىن، ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى قارجى قوسۋ، جاسىل ەكونوميكا، سيفرلى ەكونوميكا سياقتى سالالارداعى كوپتەگەن ەكى جاقتى سەلبەستىك حۇجاتتارعا قول قويۋعا بىرگە كۋا بولدى.

 

 ەكى جاق «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەن كونگو دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قاتىناس ورناتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەسىن» جاريالادى. 

 

 كەڭەستەن بۇرىن، شي جينپيڭ حالىق سارايى شىعىس قاقپاسىنىڭ الدىنداعى الاڭدا زيسەكيديدى قارسى الۋ سالتىن وتكىزدى.

 

 زيسەكيدي كەلگەندە قۇرمەت قاراۋىلى ساپ تۇزەپ ىززەت ءبىلدىردى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى پارات مىنبەسىنە شىقتى، اسكەري وركەستر ەكى ەلدىڭ مەملەكەت ءانىن ورىندادى، تيان-انمىن الاڭىندا 21 رەت قۇرمەت ساليۋتى اتىلدى. زيسەكيدي شي جينپيڭنىڭ سەرىك بولۋىندا جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ قۇرمەت قاراۋىلىن كوزدەن كەشىردى ءارى سالتانات قاتارىن تاماشالادى.

 

 شي جينپيڭنىڭ حانىمى پىڭ لييۋان مەن زيسەكيدي زۇڭتۇڭنىڭ حانىمى داننيس قارسى الۋ سالتىنا قاتىناستى. سول كۇنى كەشتە شي جينپيڭ مەن پىڭ لييۋان حالىق سارايىنىڭ التىن ءتۇستى زالىندا زيسەكيدي مەن حانىمى داننيستى قارسى الىپ، قوناعاسى بەردى.

 

ۋاڭ ي قاتارلىلار جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى. 

 

اۋدارعان: گۇلنۇر قابىلقاق قىزى